Praca kierowcy w niedzielę i święta. Pracodawco – co powinieneś wiedzieć?
1 września 2023
Listopad i grudzień to miesiące pełne kluczowych dat w roku. Zbliżający się okres obfituje w dni Świąteczne, a co za tym idzie w dni wolne, ale czy dla wszystkich? Które dni są wolne ustawowo, za jakie dni należy się dzień wolny do odbioru, w jakich okolicznościach można odmówić pracownikowi dnia wolnego? Jak to odnieść do zawodu kierowcy? Na te i inne pytania odpowiedzi w poniższym artykule.
Praca kierowcy w niedziele i święta – Co pracodawca powinien wiedzieć.
Praca w niedziele i święta.
W ustawie o czasie pracy kierowców nie wyodrębniono przepisów dotyczących pracy w niedzielę i święta. W tym konkretnym przypadku zastosowanie mają przepisy Kodeksu Pracy i Ustawy o dniach wolnych od pracy, która wskazuje jako dzień wolny od pracy niedzielę i 13 dodatkowych, świątecznych dni:
- Nowy Rok
- Trzech Króli
- Wielkanoc
- Poniedziałek Wielkanocny
- Święto pracy
- Święto konstytucji 3 maja
- Zesłanie Ducha Świętego
- Boże Ciało
- Święto Wojska Polskiego
- Wszystkich Świętych
- Święto NiepodległościBoże Narodzenie (pierwszy dzień)
- Boże Narodzenie (drug
- i dzień)
Kodeks pracy jasno wskazuje, że za pracę w niedzielę i święta uważa się pracę wykonywaną między godziną 6:00 a godziną 6:00 w dniu następnym, chyba że między Pracownikiem a Pracodawcą została ustalona inna godzina. Kodeks pracy wprowadza tym samym godziny maksymalnego przedziału czasowego i zezwala jednocześnie pracodawcy na wprowadzenie innego okresu, obejmującego pracę w niedzielę i święta.
Mając na uwadze PIP i Sądy, należy pamiętać, że godzina rozpoczęcia pracy jako praca w niedzielę lub święto, powinna przypadać konkretnie w tych dniach, a nie w dniach poprzedzających. Wszystkie zmiany w zakresie ustalania godzin okresowych dla pracy w niedzielę i święta pracodawca ma obowiązek wprowadzić do regulaminu pracy.
Czy kierowca zawodowy może pracować w niedzielę i święta ?
Prawo Pracy nie uprawnia pracodawców do wyznaczenia dla swoich pracowników (w tym kierowców) dni pracujących w dni ustawowo wolne od pracy. Zasady uznają pracę w niedzielę i święta za dopuszczalną tylko w przypadkach, o których mowa jest w art. 151 (10) kodeksu pracy:
1) w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2) w ruchu ciągłym;
3) przy pracy zmianowej;
4) przy niezbędnych remontach;
5) w transporcie i w komunikacji;
6) w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
8) w rolnictwie i hodowli;
9) przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
a) (uchylona)
b) zakładach świadczących usługi dla ludności,
c) gastronomii,
d) zakładach hotelarskich,
e) jednostkach gospodarki komunalnej,
f) zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
g) jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę,
h) zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;
10) w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta;
11) przy wykonywaniu prac:
a) polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni, o których mowa w art. 1519 § 1, są u niego dniami pracy,
b) zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa w lit. a.
Praca w ustawowo dni wolne od pracy jest dozwolona także w branży transportowej. Czyli względem kierowców zawodowych zastosowanie znajdą się przepisy kodeksu Pracy, które regulują pracę w tych dniach. Pracodawca, który zleca prace kierowcy w niedzielę i święta w innych okolicznościach niż wymienione powyżej narusza prawa pracownika, za co grożą mu kary finansowe.
Co przysługuje kierowcy zawodowemu za pracę w niedzielę i Święta oraz kiedy ma prawo do wolnej niedzieli?
Kierowcy zawodowemu za prace w te dni należy zapewnić dzień wolny od pracy (wynika to bezpośrednio z przepisów). Jeżeli praca była wykonywana w niedzielę, dzień wolny należy wyznaczyć w okresie 6 dni kalendarzowych przed lub po tej niedzieli. Jeśli nie jest możliwe wykorzystanie takiego dnia wolnego w tym terminie, pracownikowi przysługuję dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego.
Jeśli kierowca wykonywał pracę w dzień ustawowo wolny, należy mu oddać ten dzień w innym terminie np. w ciągu tygodnia. Należy przy tym pamiętać, że dzień wolny za pracę w dni ustawowo od niej wolnym przysługuje pracownikowi w całości, niezależnie od tego ile godzin pracownik przepracował w dzień świąteczny. W praktyce oznacza to, że jeśli kierowca przepracuje tylko 2-3 godziny, pracodawca jest zobowiązany udzielić mu za ten dzień całego dnia wolnego od pracy (8 godzin).
Kierujący pracujący w niedzielę powinien skorzystać z wolnej niedzieli raz na 4 tygodnie, jednak ten przepis nie dotyczy pracowników zatrudnionych w systemie weekendowym (art. 151 (12) KP).
Zgodnie z treścią artykułu 147 Kodeksu Pracy, w każdym systemie pracy, jeżeli pracodawca planuje pracę w niedzielę i święta, ma obowiązek zapewnić kierowcy łączną liczbę dni wolnych od pracy w bieżącym okresie rozliczeniowym, współmierną do liczby niedziel i świąt w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy przypadającym w tym okresie.
Ważne: za każde święto występujące w danym okresie rozliczeniowym, które przypada w innym dniu niż niedziel, a wymiar czasu pracy pracownika obniżony zostaje o 8 godzin.
Wynagrodzenie Kierowcy za Pracę w niedzielę i Święta.
W niektórych przypadkach kierowca zamiast dnia wolnego od pracy za dzień ustawowo wolny od pracy, może otrzymać dodatek do wynagrodzenia. Taka sytuacja nastąpi, gdy za pracę w niedzielę lub święto nie będzie możliwe wykorzystanie dnia wolnego od pracy we wskazanych wyżej terminach, czyli w ciągu bieżącego okresu rozliczeniowego (dodatek do wynagrodzenia przysługuję kierowcy dopiero w ostateczności). Wysokość takiego dodatku stanowi 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę i święto.
Do czasu pracy oprócz jazdy kierowcy zaliczają się również prace inne, które związane są z wykonywaniem przewozu drogowego (np. załadunek i rozładunek).
Jeśli kierowca nie skorzysta z dnia wolnego od pracy, w konsekwencji może zostać przekroczona tygodniowa norma czasu pracy.
Takie sytuacje rodzą pytanie, czy w takim przypadku kierowcy przysługują dwa dodatki do wynagrodzenia – pierwszy dodatek za pracę w dzień ustawowo wolny od pracy drugi za przekroczenie normy czasu pracy?
Na tak postawione pytanie udzielił odpowiedzi Główny inspektorat Pracy, który stwierdził, że w tym przypadku kierowca ma prawo do otrzymania dwóch dodatków do wynagrodzenia. Odpowiedź ta stanowi zaprzeczenie dla stanowiska Sądu Najwyższego, przedstawionego wyroku z dnia 15 lutego 2006 roku.
W 2021 roku sprawą zajęło się również Ministerstwo Rozwoju i Pracy, które zgodziło się z opinią GIP.
Podsumowując, bez względu na specyfikę działalności w kwestii dni świątecznych i niedziel w zdecydowanej większości przypadków stosuje się przepisy Kodeksu Prawa Pracy. Nadrzędnym obowiązkiem każdego pracodawcy jest przestrzeganie obowiązujących przepisów. W przypadku uzasadnionych roszczeń pracowniczych z tytułu naruszenia norm czasu pracy w niedziele i święta, odpowiedzialność każdorazowo leży wyłącznie po stronie pracodawcy, który z tego tytułu podlega karze finansowej mieszczącej się w przedziale od 1000 do 30000 zł. W przypadku wątpliwości związanych z zawiłością przepisów Prawa Pracy szczególnie w kontekście zwodu kierowcy i pakietu mobilności warto skorzystać z wiedzy i doświadczenia działu kadr Tachoinfo. Nasi pracownicy od lat znajdują rozwiązania ukierunkowane w szczególny sposób na potrzeby działalności firm transportowych.
Zachęcamy do zapoznania się z ofertą w zakresie kadr i płac oraz do kontaktu telefonicznego w przypadku pojawienia się dodatkowych pytań.
Zespół Tachoinfo.